W drugiej połowie lat 80. ubiegłego wieku, George R.R. Martin rozpoczął projekt literacki, który nazwał „Dzikie karty”. Miała to być seria książek z gatunku fantasy, pisanych przez wielu autorów, osadzonych w tym samym świecie i połączonych bohaterami i wydarzeniami. Do współpracy zaprosił Martin wybitne grono, w którym znaleźli się między innymi Roger Zelazny i John J. Miller. Sam pomysłodawca zarezerwował dla siebie rolę redaktora, czuwającego nad spójnością całego przedsięwzięcia. Tak powstał tom pierwszy – „Dzikie karty” - oraz drugi – „Wieża Asów”. Trzecia odsłona serii, która jest przedmiotem tej recenzji, przyniosła jednak pewne zmiany.

Martin i jego współautorzy (zmieniający się nieco w kolejnych tomach) zdecydowali się odejść od antologii opowiadań i obrali formę, którą nazywają powieścią mozaikową. Polega ona na tym, że każdy z pisarzy tworzy własny wątek, korzystając z dostępnego zasobu postaci i lokacji, po czym wątki te zostają ze sobą splecione i zmierzają do wspólnej konkluzji. To ciekawe rozwiązanie, a jednocześnie trudne zadanie wyważenia akcentów, sprawiedliwego podziału czasu oraz zachowania realizmu opowieści. Zadanie, z którego Martin wywiązał się doskonale.

Świat „Dzikich kart” to alternatywna wizja rzeczywistości, w której chwilę po zakończeniu II wojny światowej miała miejsce inwazja z kosmosu. Obcy rozprzestrzenili na Ziemi wirusa, którego działanie było dość różne, jak rozdanie kart. Niektórzy, zwani Asami, mieli szczęście i zdobyli unikalne moce czy zdolności. Inni zdobyli umiejętności o wątpliwej przydatności. Byli też tacy, u których żadne zmiany nie zaszły, a pechowcy ponieśli śmierć. No i byli dżokerzy - ludzie, u których wirus wywołał deformacje, nieraz o monstrualnym charakterze. To rozdanie wpłynęło oczywiście na sytuację społeczną i polityczną świata, dając początek wielu historiom.

Jedną z nich jest historia Astronoma, wiekowego Asa, przywódcy kultu, który swoją moc zdobywa w czasie krwawych rytuałów. Pokonany przez bohaterów w drugiej części serii, powraca z kolejnym planem zawładnięcia światem. Z jednej strony możemy się spodziewać, jak zakończą się te zmagania (wszak po „Szalejących dżokerach” powstało jeszcze wiele kolejnych tomów...), z drugiej znamy już Martina i wiemy, że nie wszyscy wyjdą z nich cało.

Książka zatem, choć oparta na kanwie typowego konfliktu między dobrem i złem, trzyma w napięciu i wzbudza zainteresowanie. Do tego jest formalnym eksperymentem, którzy przybiera ciekawe kształty. Tym z was, których poprzednie tomy „Dzikich kart” nieco rozczarowały, namawiam do dania serii jeszcze jednej szansy - zobaczycie, że ten tom przynosi naprawdę sporo zmian. A tym, którym już spodobał się świat asów i dżokerów, polecać lektury nie trzeba.