„Gone. Zniknęli. Faza Piąta. Ciemność” Michaela Granta to już piąte spotkanie z grupą dzieci uwiezionych w kalifornijskim miasteczku za nieprzeniknioną kopułą. Zgodnie z regułą panującą w cyklu i tym razem bohaterzy stawiają czoła problemom przez duże „P”. Po fali głodu i zabójczej zarazie nadchodzi czas tytułowej ciemności. Co gorsza powraca również gaiaphange, a wraz z nią zagrożenie ze strony jej krwawego pomagiera – Drake’a.

Zarys fabularny kolejnej części cyklu nie różni się zatem zbytnio od tego, do czego zdążył przyzwyczaić nas autor. Na szczęście są i pewne różnice. Największą zaletą powieści jest możliwość zerknięcia za kopułę otaczającą ETAP. A dzieje się tam sporo. Rodzice uwięzionych dzieci nie ustają w próbach dotarcia do swych pociech; własne plany mają także wojskowi. Wprawdzie pomysł tych ostatnich jest standardowy – jeśli nie umiesz sobie z czymś poradzić, użyj bomby atomowej, ale ciekawie poprowadzony wątek daje schematycznej fabule nieco świeżości. Na plusik należy także zapisać zakończenie, kiedy dochodzi do jednego z najdramatyczniejszych wydarzeń w cyklu.

Niestety poza wątkiem z rodzicami trudno doszukać się w kolejnej książce Granta jakichś nowych elementów. Być może autor doszedł do wniosku, że nie ma sensu zmieniać już sprawdzonej receptury. Jeśli czytelnicy zdążyli polubić motyw bohaterów obdarzonych nadprzyrodzonymi zdolnościami, to zamieśćmy kilka „komiksowych” pojedynków. Wątek melodramatyczny? Sam i Astrid, jak w latynoskiej telenoweli, wciąż nie mogą się rozeznać we własnych uczuciach. Kiedy jedno chce, drugie zazwyczaj nie ma czasu zajęte zbawianiem świata. Nie mogło też zabraknąć miejsca na tzw. „trudne tematy”. Tym razem po tolerancji, anoreksji nadszedł czas na ciążę nieletnich. Wprawdzie w prawdziwym świecie na dziecko nie dybie nadprzyrodzone zło, ale takie sprawy jak regularne i zdrowe jedzenie czy dbanie o higienę są niezmienne od okoliczności.

Warto natomiast zwrócić uwagę na domykanie pewnych wątków. „Ciemność” to w założeniu przedostatni tom cyklu, nadchodzi zatem czas na ostateczne rozwiązania. Trzeba przyznać, że Grant zabrał się za to z dobrej strony. Przestaje mnożyć nowych bohaterów, a w zamian oczyszcza scenę, kilka postaci pozbawiając życia – zarówno z dalszego, jak i bliższego planu. Otrzymujemy też odpowiedzi na parę pytań dotyczących istoty ETAPu, jak i mocy Małego Pete’a. Ciekawe czy w ostatniej części Grant postanowi wytłumaczyć resztę zagadek, a może – jak twórcy serialu „Lost. Zagubieni” – pozostawi je bez wyjaśnienia.

„Gone. Zniknęli. Faza Piąta. Ciemność” to książka mająca przede wszystkim na celu przygotować czytelników na wielki finał. Poszczególne wątki toczą się dość przewidywalnie i w większości nie wnoszą nic nowego. Dopiero sama końcówka przynosi przełom, który zapewne stanie się punktem wyjściowym dla fabuły ostatniego tomu. Czas na „Light”.