NAST.pl
 
Komiks
  Facebook
Facebook
 
Forum

  RSS RSS

 Strona główna     Zapowiedzi     Recenzje     Imprezy     Konkursy     Wywiady     Patronaty     Archiwum newsów     Artykuły i relacje     Biblioteka     Fragmenty     Galerie     Opowiadania     Redakcja     Zaprzyjaźnione strony   

Zaloguj się tutaj! | Rejestruj

Patronat

Nayler, Ray - "Góra pod morzem" (niebieska)

McCammon, Robert - "Królowa Bedlam"

Ukazały się

Kingfisher, T. - "Cierń"


 Howard, Robert E. - "Conan. Księga pierwsza"

 Lloyd Banwo, Ayanna - "Kiedy byłyśmy ptakami"

 Jadowska, Aneta - "Tajemnica domu Uklejów"

 Sablik, Tomasz - "Mój dom"

 Pilipiuk, Andrzej - "Czasy, które nadejdą"

 Szmidt, Robert J. - "Szczury Wrocławia. Dzielnica"

 Bordage, Pierre - "Paryż. Lewy brzeg"

Linki

Kosik, Rafał - "Vertical" (wyd. 2)
Wydawnictwo: Powergraph
Data wydania: Kwiecień 2012
Wydanie: II
ISBN: 978-83-61187-47-9
Oprawa: twarda
Format: 135 x 205 mm
Liczba stron: 440
Cena: 42,00 zł
Seria: Science Fiction z plusem



Kosik, Rafał - "Vertical"

To nie takie proste


Wszyscy wiemy, że nie warto oceniać książki po okładce. Z drugiej strony nikt nie jest w stanie podejść do lektury bez swoich małych uprzedzeń i sympatii, zbudowanych w najlepszym wypadku na znajomości wcześniej czytanych książek, a w najgorszym na prywatnym stosunku do osoby autora bądź po prostu chwilowym kaprysie, lepszym lub gorszym humorze podczas lektury. Myślę, że rzetelny recenzent nie powinien próbować z tymi uwarunkowaniami walczyć siłowo, pozując na świętego-obiektywnego, ale po prostu uświadomić je sobie i zasygnalizować w tekście czytelnikom. Ze mną i prozą Rafała Kosika jest tak, że zacząłem od „Kameleona” i nigdy nie ukrywałem, że była to pozycja, która raczej mnie wynudziła i nawet rewelacyjna końcówka, będąca samodzielnym opowiadaniem, nie była w stanie tego wynagrodzić. Dlatego dalej czytałem tylko krótkie formy autora, i gdy te zweryfikowałem pozytywnie, postanowiłem, że dam szansę jeszcze raz powieściom. Szczęśliwe trafiło się wznowienie drugiej powieści autora, ale i tu zachowałem dystans, pytając uprzednio, czy to coś w stylu „Kameleona”?

Na pierwszy rzut oka „Vertical” nie budzi jednoznacznych skojarzeń ze znanymi w fantastyce dekoracjami spod znaku „gotowe do użycia”, takimi jak posttolkienowski setting fantasy, albo postgibsonowski setting cyberpunkowy. Podniebne wsie, podwodne kolonie, kontynenty zawieszone w powietrzu (podobny pomysł widziałem chyba tylko w grze „Septerra Core”). Można dopatrzeć się luźnej zbieżności z estetyką steampunkową, ponieważ technologia ludów zamieszkujących Vertical przywodzi na myśl rozwiniętą, ale nie przekraczającą schematów XIX-wieczną myśl techniczną. Nie jest to jednak wynik jakiegoś płytkiego sentymentalizmu za dawną epoką, ale funkcjonalny wynik przyjętych założeń, o czym dowiadujemy się z perspektywy końcówki książki. W perspektywie zakończenia (którego scenografia przywodzi z kolei na myśl bajkorobociane klimaty) wyjaśniają się nawet pewne nieścisłości czy nadużycia, o jakie pedant naukowy mógłby mieć pretensje z początku, takie jak kwestia ciężenia czy ciśnienia w przedstawionym uniwersum.

Zakończenie jest jednak ważne, bo przewartościowuje nie tylko sposób patrzenia na setting, ale i całą konwencję literacką powieści. Przez większość czasu lektury przekonany byłem, że Rafał Kosik sprzedaje mi w gruncie rzeczy moralizatorską historyjkę o nonkonformistycznym młodzieńcu, który w stylu bohaterów klasycznych powieści podróżniczych nawiedza kolejne społeczności, widząc i oceniając panujące tam obyczaje. Powieść przedstawia krytykę systemów społecznych rządzonych tradycją i zamordyzmem. W ten sposób powieść wpisywałaby się w trend tak zwanej literatury zaangażowanej, której zaangażowanie najsilniej przejawia się w traktowaniu czytelnika jak cielaka, któremu nie można zostawić cienia jakiejkolwiek niejasności, bo się o ten cień potknie, zabłądzi i nie odnajdzie PRZESŁANIA autora. Już nawet szykowałem mocno krytyczny szkic recenzji, w której zażynam „Vertical”, porównując go z socrealistycznymi powieściami kosmicznymi czy siermiężnie libertariańską prozą Ayn Rand. A później musiałem to wszystko skasować. I jeszcze raz przemyśleć wszystko. Uwielbiam prozę, która tak ze mną pogrywa.

Po raz pierwszy Vertical ukazał się w roku 2006. Tegoroczne wydanie stanowi rozszerzenie zarówno w formie i treści. Nawiązując do początku recenzji – nie ocenia się książki po okładce, ale twarda okładka to jednak twarda okładka. Po drugie, w formie bonusu, dodano opowiadanie „Wyprawa Szaleńców” rozgrywające się w tym samych co Vertical realiach, a traktujące o wspomnianej w epilogu powieści wyprawie. Opowiadanie ma formę fragmentów dziennika osobistego jednego z bohaterów, naprzemiennie ułożonych z jego bezpośrednią narracją. Zasadniczo tekst nie olśniewa, nie wprowadza też nic nowego, stanowi jednak dość przekonujące studium upadku piramidy Maslowa, której naruszono podstawę.

Podsumowując – Vertical to oryginalny setting, angażująca historia i naprawdę solidny przewrót mózgu w dalszej części książki. Do wad można zaliczyć ucięcie pewnych ciekawych wątków (wirus zombie apokalipsy, postać Ptasznika) oraz to, że książka jednak czasami nuży swoim dydaktyzmem, zwłaszcza w „podwodnej” części. Mimo wszystko otrzymujemy świetną powieść, której koncepcja łączy w sobie zarówno cechy najstarszych pozycji fantastyki naukowej (tkwiących korzeniami w literaturze podróżniczej czy gatunku utopii) z najnowszymi trendami gatunku, bawiących się fizyką jak plasteliną. Jeśli macie wątpliwość, jak to możliwe, mogę jedynie odpowiedzieć za tytułem recenzji – to nie takie proste. Przeczytajcie sami, polecam.




Autor: Adam Ł Rotter


Dodano: 2012-09-03 18:34:17
Komentarze
-Jeszcze nie ma komentarzy-
Komentuj


Artykuły

Plaża skamielin


 Zimny odczyt

 Wywiad z Anthonym Ryanem

 Pasje mojej miłości

 Ekshumacja aniołka

Recenzje

Hoyle, Fred - "Czarna chmura"


 Simmons, Dan - "Modlitwy do rozbitych kamieni. Czas wszystek, światy wszystkie. Miłość i śmierć"

 Brzezińska, Anna - "Mgła"

 Kay, Guy Gavriel - "Dawno temu blask"

 Lindgren, Torgny - "Legendy"

 Miles, Terry - "Rabbits"

 McCammon, Robert - "Królowa Bedlam"

 Simmons, Dan - "Czarne Góry"

Fragmenty

 Mara, Sunya - "Burza"

 Mrozińska, Marta - "Jeleni sztylet"

 Brzezińska, Anna - "Mgła"

 Rothfuss, Patrick - "Wąska droga między pragnieniami"

 Clarke, Arthur C. & Lee, Gentry - "Ogród Ramy"

 Sablik, Tomasz - "Próba sił"

 Kagawa, Julie - "Żelazna córka"

 Pratchett, Terry - "Pociągnięcie pióra. Zaginione opowieści"

Projekt i realizacja:sismedia.eu       Reklama     © 2004-2024 nast.pl     RSS      RSS