„Wariant” Robisona Wellsa opowiada historię kilkudziesięciu uczniów bardzo nietypowej szkoły, jaką jest Akademia Maxfield, otoczony wysokim murem, odcięty od świata nieprzyjazny skrawek amerykańskiego stanu Nowy Meksyk. Placówka reklamowana, jako prestiżowa prywatna szkoła zapewniająca wszelkie możliwe udogodnienia i wykorzystująca najlepsze metody nauczania w rzeczywistości okazuje się znacząco różnić od obrazu prezentowanego w folderach. Owszem, życie szkolne ma swoje plusy, jak wyśmienite, przypominające bardziej restauracyjne niż stołówkowe menu, regularne mecze paintballowe, czy osobiste komputery dla każdego ucznia. Wszystko to bywa jednak dyskredytowane przez czterometrowy mur i siatkę, otaczające teren szkoły, brak nauczycieli, wszędobylskie kamery i mikrofony, oraz cały segregator reguł i zakazów, których złamanie grozi nie tylko uciążliwymi karami, lecz również zagadkowym Aresztem. Zamknięta w nim osoba już nigdy nie wraca.

Uczniowie szybko orientują się w sytuacji, zdając sobie sprawę, że odcięcie od świata i skazanie na bezterminowe więzienie nie należy do normalnych metod dydaktycznych. Jednak z biegiem czasu i podsuwanymi przez szkołę rozrywkami przerażenie i chęć ucieczki słabną, zastępowane przez strach, konformizm, wygodę czy możliwość realizacji pragnienia posiadania siły i władzy. Autor dość dobrze oddał różne postawy społeczne, cechujące poszczególne grupy uczniów, podzielonych na trzy odmienne gangi – Porządek, Spustoszenie i Wariant. Każdy uczeń należy do któregoś z nich, a pakt o nieagresji i nielicytowaniu kontraktów innych gangów sprawia, że życie w Akademii Maxfield wydaje się naprawdę znośne. Każdy ma swoją paczkę i swoje, wylicytowane wcześniej przez grupę prace. Bo tutaj uczniowie muszą zajmować się wszystkim. Podobnie do kierujących bohaterami motywów równie dobrze zarysowane zostały same postacie. Większość z nich posiada swoje indywidualne cechy i temperament. Miło zaskoczyło mnie subtelne, naturalne ujęcie wątku uczuciowego, który nie dominuje, lecz w istotny sposób uzupełnia kreacje uczniów.

Fabuła powieści powinna przypaść do gustu szczególnie tym spośród czytelników, którzy nie preferują znaczącej roli elementów nadprzyrodzonych. Motywy science fiction, choć obecne w powieści i mające dość istotne znaczenie, nie są jednak dominujące. Przez większość książki szkoła to realne, osadzone we współczesnym nam czasie i przestrzeni miejsce, gdzie problemy są rzeczywistej, a nie fantastycznej natury. Dzięki temu łatwo utożsamić się z nastoletnimi bohaterami i uwierzyć, że opisywana historia mogłaby zdarzyć się naprawdę.

Wydarzenia z kart powieści wciągają od samego początku, gdy pojawia się mnóstwo pytań, a pisarz przedstawia kolejne niesamowitości uczelni. Wielokrotnie podczas lektury odczuwa się napięcie, martwiąc o bohaterów i wspólnie z nimi próbując odpowiedzieć na podstawowe pytania – dlaczego się tu znaleźli? I co się z nimi stanie? Dosyć częste zwroty akcji udzielają zarówno cząstkowych odpowiedzi, jak i rodzą nowe wątpliwości. Intrygujące zakończenie pozostaje zaś w dużym stopniu otwarte, robiąc miejsce dla zapowiedzianej już przez autora kontynuacji, zatytułowanej „Feedback”.

Podsumowując, „Wariant” Wellsa to lekka, bardzo dobrze napisana powieść, która wciąga niezależnie od wieku czytelnika i dostarcza paru chwil pożądanej rozrywki. Powinna przypaść do gustu również osobom, które na co dzień nie przepadają za fantastyką. Interesująca fabuła, liczne tajemnice czyhające w każdym pomieszczeniu szkoły i kryjące się za sprzecznymi motywami uczniów, oraz indywidualni bohaterowie sprawiają, że z chęcią sięgnę po kolejną część. By przekonać się, jak skończyła się historia Akademii Maxfield i czy jej uczniom udało się uciec.