„Żarna niebios” to reedycja zbioru opowiadań „Obrońcy Królestwa”, wydanego w 2003 r. i zbierającego po raz pierwszy (prawie) wszystkie „anielskie” opowiadania Kossakowskiej, jakie ukazywały się od 1999 r. w magazynach fantastycznych. Recenzowana antologia została poszerzona o dwa dodatkowe opowiadania – „Gringo” oraz tytułowe „Żarna niebios”, akcja zaś umiejscowiona jest przed wydarzeniami z powieści „Siewca Wiatru”, które z kolei znalazły kontynuację w postaci dwóch tomów „Zbieracza Burz”. Dla czytelników, którzy nie mieli dotąd żadnej styczności z twórczością Mai Kossakowskiej, wznowienie jej pierwszych opowiadań może być nie lada okazją do nadrobienia zaległości, a przynajmniej wyrobienia sobie własnego zdania na temat tej nierzadko skrajnie ocenianej klasyki polskich opowiadań o aniołach. Pozostali nie mają czego szukać w tej nieznacznie tylko poszerzonej pozycji.

Bohaterami książki są Skrzydlaci – anioły zamieszkujące Królestwo, oraz Głębianie – demony egzystujące w piekielnych kręgach Otchłani. Tym, co początkowo mogło szokować, a dziś jest już dobrze znaną konwencją, jest ludzki wymiar osobowości i czynów postaci Kossakowskiej. Anioły w równym stopniu, co demony brukają swoje sumienia zachowaniami niegodnymi istot wyższych. Są w pełni ludzcy – ludzkie są ich motywacje, pragnienia, słabości i mocne strony. Nadużywają alkoholu, zażywają narkotyki, są rozwiązłe, kłamliwe i pełne agresji. Bywają też naiwnie dobrotliwe, szczere, dumne i gotowe do poświęceń. Również Głębianie posiadają jasne strony i znacznie bliżej im do ludzi, czy aniołów niż do potworów zamieszkujących Piekło, miejsce smutne brakiem Boga. Boga, który w recenzowanej antologii zajmuje szczególną pozycję w całym tym anielsko-diabelskim kramie. Choć stanowi on jedynie postać tła, dramatyczne wydarzenie z nim związane wyznacza oś fabularną dla wszystkich opowieści zebranych w książce i dyktuje działania zarówno najwyższych spośród Skrzydlatych, jak i Głębian, choć nie z powodów znanych z Pisma i nauki Kościoła. Po lekturze odniosłem wrażenie, że choć „dobrzy” bohaterowie Kossakowskiej mają razić swoim zepsuciem wobec wyidealizowanych obrazów bezpłciowych aniołków, to pozostają mimo wszystko niezwykle niewinni, a momentami wręcz naiwni. Niezależnie od trudnych i niejednoznacznych moralnie decyzji, jakie nierzadko podejmują.

Świat powieści to ironiczna mieszanka biurokracji, wyobrażeń religijnych, inspiracji literaturą i chęci stworzenia miejsca de facto zbliżonego do życia na Ziemi. Bohaterowie przemieszczają się pomiędzy Niebami Królestwa, Kręgami Otchłani, Limbo (będącym ziemią niczyją) oraz Ziemią. W uniwersum książki znaleźć można zarówno wille bogaczy, jak i tanie kwatery gorzej urodzonych, zarówno świątynie, jak i burdele czy nędzne spelunki. Istną mieszankę świątobliwości i pożądania.

Między okładkami znajdziemy dziesięć opowiadań, nastrojowo zilustrowanych przez Grzegorza Krysińskiego, z których część otrzymała nawet nominacje do Nagrody im. Janusza A. Zajdla. Krótkie formy Kossakowskiej łączą nie tylko ci sami bohaterowie, pojawiający się na pierwszym lub dalszym planie, czy tło fabularne, ale przede wszystkim konstrukcja opowieści. W odróżnieniu od tak wielu współczesnych opowiadań, teksty z recenzowanej antologii w zdecydowanej większości mają jasno zarysowany plan – jest krótki wstęp, później pełne czytelnej akcji rozwinięcie i nieźle spuentowane zakończenie. Opowiadania to na ogół proste historyjki, napisane prostym, choć nie prostackim językiem, świetnie nadające się na niewymagającą lekturę, mającą zapewnić nieco dobrej rozrywki. Wobec tak postawionych celów, zgrabne i podręcznikowe w swojej konstrukcji opowieści okazują się strzałem w dziesiątkę. Opowiadania poświęcone są tak klasycznym motywom, jak przejście na „drugą stronę”, walka dobra ze złem, czy miłość anioła do ludzkiej kobiety, nie brak jednak również interesujących rozgrywek pomiędzy bohaterami, które to historie opowiadają najwięcej o postaciach i świecie, w którym żyją.

Stając przed zadaniem całościowej oceny „Żaren niebios”, poleciłbym je wszystkim tym, którzy nie mieli dotąd styczności z „anielskimi” książkami Kossakowskiej. Jest to naprawdę dobra okazja, by za jednym zamachem poznać wszystkie opowiadania i przekonać się czy „klasyka angel fantasy”, jak określa je wydawca, wam odpowiada. Opowiadania są proste, ale potrafią zaciekawić i miło się je czyta. Uważam też, że wiedzieć cokolwiek o aniołach Kossakowskiej najzwyczajniej w świecie wypada.