McDevitt, Jack - "Polaris" - katedra.nast.pl

NAST.pl

Komiks

Facebook

Forum

Strona główna Zapowiedzi Recenzje Imprezy Konkursy Wywiady Patronaty Archiwum newsów Artykuły i relacje Biblioteka Fragmenty Galerie Opowiadania Redakcja Zaprzyjaźnione strony

Zaloguj się tutaj! | Rejestruj

Patronat

Moorcock, Michael - "Elryk z Melniboné"

Robinson, Kim Stanley - "Czerwony Mars" (Wymiary)

Ukazały się

Ferek, Michał - "Pakt milczenia"

Markowski, Adrian - "Słomianie"

Sullivan, Michael J. - "Epoka legendy"

Stewart, Andrea - "Cesarzowa kości"

Wagner, Karl Edward - "Kane. Bogowie w mroku"

Howard, Robert E. - "Conan. Księga druga"

Kukiełka, Jarosław - "Kroczący wśród cieni"

Gray, Claudia - "Leia. Księżniczka Alderaana"

Linki

McDevitt, Jack - "Polaris"

Wydawnictwo: Solaris
Cykl: McDevitt, Jack - "Alex Benedict"
Tytuł oryginału: Polaris
Tłumaczenie: Jolanta Pers
Data wydania: Grudzień 2008
ISBN: 83-89951-90-8
Liczba stron: 400
Rok wydania oryginału: 2004
Tom cyklu: 2

McDevitt, Jack - "Polaris"

Powieść uniwersalna inaczej

Zapoznając się z opiniami na temat autorów, którzy odnieśli marketingowy sukces, nieraz można złapać się za głowę i z uśmiechem rozbawienia oraz słabo skrywanym powątpiewaniem pochylić nad wyobraźnią wydawców i czytelników. Dyskredytacja, z jaką po lekturze polecanej książki spotkać się może opinia tych drugich, bywa sporadyczna. Wszak wystarczy zmienić źródło opinii. W sieci nie brak różnych portali, blogów czy forów, zaś w kioskach prasy, której zresztą ostatnio przybywa. Większy problem jest z wydawcami, przed których blurbem nie sposób uciec.

Tak też jest w przypadku Jacka McDevitta, porównywanego na odwrocie książek do takich tuzów fantastyki, jak Isaac Asimov czy Arthur C. Clarke, podczas gdy czytelnicy widzą w nim rzemieślnika, autora trzymających poziom czytadeł. Jego „Polaris”, niepytana, wyrywa się z własnym głosem, by potwierdzić najgorsze obawy odbiorców.

Fabuła drugiego tomu, luźno ze sobą powiązanych historii z życia Alexa Benedicta – uznanego galaktycznego handlarza antykami – skupia się na tajemniczym zniknięciu z pokładu tytułowego statku wszystkich pasażerów. Wiele lat trwają poszukiwania i dociekanie, co właściwie wydarzyło się podczas niezwykłego kosmicznego zjawiska, będącego celem ostatniej misji „Polaris”. Niespodziewane zainteresowanie pamiątkami po zaginionych i niebezpieczeństwo grożące bohaterom zmusza ich do rozwikłania tajemnicy. Co niestety nie przyjdzie im ani łatwo, ani szybko, w dodatku pozbawiając czytelnika, choćby złudnego poczucia uczestnictwa w zabawie.

Autor napisał powieść niezwykle „uniwersalną”, gdyż opartą na schemacie, będącym szkieletem, którego nikt nie wypełnił treścią, nie wspominając nawet o próbie nadania mu indywidualnych cech zewnętrznych. Słowo, zwykle budzące pozytywne konotacje, zostało przez McDevitta wykoślawione. Czytając „Polaris” można odnieść wrażenie, że akcja mogłaby równie dobrze mieć miejsce w jakichkolwiek czasach i jakimkolwiek świecie... Podobnie jest z bohaterami, a nawet wykreowanym uniwersum – wszystko jest nijakie, powierzchownie opisane, pozbawione znaków szczególnych. Rażą też kalki fabularne z pierwszego tomu. Chase Kolpath, będąca asystentką Alexa i zarazem narratorką powieści, wbrew wszystkiemu pozostaje czytelnikowi obojętna. Zabieg zmieniający osobę narratora (w pierwszej części był nim Alex Benedict) pozwolił autorowi ukazać główną postać cyklu w zupełnie innym świetle, jako genialnego w swoim fachu specjalistę i rewelacyjnego szefa. Szkoda tylko, że słowa i czyny wspomnianego zdają się przeczyć, naiwnej najwyraźniej Chase.

Opowiadana historia, sama w sobie intrygująca, sabotowana jest przez niezwykle powolny, często wyprany z napięcia rozwój wydarzeń. Kiedy po wielu rozmowach, podróżach, wertowaniu zapisków archiwów i symulowanych rozprawach z awatarami VR układanka zaczyna ukazywać swoje kontury, wszystko zostaje niemalże podane na tacy. I na tym kończy się książka. Niektóre sceny, potencjalnie bardzo nastrojowe, paradoksalnie wychodzą spod pióra autora wyprane z emocji. Zniknął też obecny w „Smykałce do wojny” oldschoolowy klimat. Tam rozwój technologiczny zbliżony do nam współczesnego, w połączeniu z właściwie dobranymi elementami SF, nie raził tak bardzo, a dla wielu był wręcz znakiem rozpoznawczym twórczości Amerykanina, poszukiwanym w jego książkach.

Znacznie mniej wskazać można pozytywów, a i tym czegoś brakuje. Trochę zgrabnie wykorzystanych gadżetów i technologicznych nowinek takich jak SI w domach i ścigaczach, zasilanie łączem laserowym czy kryształy z danymi, poprawia nieco obraz wykreowanej rzeczywistości. Jednak trzeba zauważyć, że wszystko to już było, wpisując się w ogólną wtórność powieści. Najmocniejszą stroną książki są chyba awatary, będące pretekstem do poważnych dyskusji na tematy śmierci i jej zaprzeczenia – wiecznego życia, oraz konsekwencji, jakie niesie ze sobą nieśmiertelność w skali globalnej. W tym tkwi przesłanie książki, uniwersalne w pozytywnym – nareszcie – znaczeniu tego słowa. Nie jest zbyt wyszukane czy odkrywcze, ale stanowi miłą odmianę od nużących perypetii bohaterów.

Czytając „Polaris” niejeden raz łapałem się na chęci sięgnięcia po coś innego, uspokajając samego siebie, że do książki „następcy Asimova” powrócę. Banalność przedstawionego świata, zamieszkujących go bohaterów i zwyczajnie nużąca akcja nie dawały prostej odpowiedzi czy rzeczywiście tak się stanie. Gdyby nie recenzencki obowiązek i pewne istotnie udane elementy, zapewne nie przeczytałbym książki McDevitta. Mówiąc o pozytywach ratujących sytuację mam na myśli warte lektury fragmenty, garść ciekawych pomysłów i w gruncie rzeczy interesującą fabułę, w ostatniej chwili nabierającą właściwego tempa. Po lekturze pierwszej części, całkiem udanej, oczekiwałem od kontynuacji czegoś więcej. A przynajmniej utrzymania poziomu poprzedniczki. Niestety tak się nie stało, dlatego też książkę z zadowoleniem mogą przeczytać co najwyżej fani cyklu. Pozostali nie znajdą w niej nic szczególnego.

Zobacz też:

recenzja „Smykałki do wojny”

druga recenzja „Polaris”

Autor: Krzysztof Kozłowski

Dodano: 2010-01-09 23:04:06

Komentarze

Sortuj: od najstarszego | od najnowszego

Jander - 23:03 10-01-2010
Zgadnij co jest w kolejnej części? Dokładnie ten sam schemat jak w dwóch poprzednich. Może jest nieco lepsza od Polaris, ale jeszcze parę takich książek i sam mógłbym pisać kolejne części. A po pewnym czasie już prawie nic mi z tych powieści w głowie nie zostało. Schemat ten sam, jedynie zmienia się temat.

Lord Turkey - 10:41 11-01-2010
Miałem niewielką nadzieję, że będzie lepiej - wszak "Seeker" otrzymał Nebulę, a panowie z jury potrafili docenić kilka naprawdę dobrych tytułów. Przeczytam - zweryfikuję. Jeżeli moja opinia nie będzie odbiegała od Twojej, to kolejna recenzja pewnie będzie krótka :wink:

Jander - 16:53 11-01-2010
Z Nebulami trzeba być naprawdę ostrożnym. McDevitt co roku dostaje nominację do Nebuli, widocznie osobom głosującym na nią akurat ten prosty schemat się podoba. Ale do Hugo dostał tylko jedną nominację, a i to nawet nie za powieść. Jestem zresztą dużo bardziej przekonany do Hugo.
Naprawdę wątpię, żebyś napisał dłuższą recenzję.

nosiwoda - 13:05 12-01-2010

Lord Turkey pisze:Miałem niewielką nadzieję, że będzie lepiej - wszak "Seeker" otrzymał Nebulę, a panowie z jury potrafili docenić kilka naprawdę dobrych tytułów. Przeczytam - zweryfikuję. Jeżeli moja opinia nie będzie odbiegała od Twojej, to kolejna recenzja pewnie będzie krótka

Jeśli napiszesz dłuższą od mojej, to brawo

Komentuj

Artykuły