NAST.pl
 
Komiks
  Facebook
Facebook
 
Forum

  RSS RSS

 Strona główna     Zapowiedzi     Recenzje     Imprezy     Konkursy     Wywiady     Patronaty     Archiwum newsów     Artykuły i relacje     Biblioteka     Fragmenty     Galerie     Opowiadania     Redakcja     Zaprzyjaźnione strony   

Zaloguj się tutaj! | Rejestruj

Patronat

McGuire, Seanan - "Pod cukrowym niebem / W nieobecnym śnie"

Martine, Arkady - "Pustkowie zwane pokojem"

Ukazały się

Kingfisher, T. - "Cierń"


 Howard, Robert E. - "Conan. Księga pierwsza"

 Lloyd Banwo, Ayanna - "Kiedy byłyśmy ptakami"

 Jadowska, Aneta - "Tajemnica domu Uklejów"

 Sablik, Tomasz - "Mój dom"

 Pilipiuk, Andrzej - "Czasy, które nadejdą"

 Szmidt, Robert J. - "Szczury Wrocławia. Dzielnica"

 Bordage, Pierre - "Paryż. Lewy brzeg"

Linki

Saramago, José - "Miasto ślepców"
Wydawnictwo: Rebis
Tytuł oryginału: Ensaio sobre a cegueira
Tłumaczenie: Zofia Stanisławska
Data wydania: Marzec 2009
ISBN: 978-83-7510-248-2
Oprawa: płótnopodobna z obwolutą
Format: 125 x 197
Liczba stron: 348
Rok wydania oryginału: 1995



Saramago, José - "Miasto ślepców"

„Uważam, że my nie oślepliśmy, lecz jesteśmy ślepi.

Jesteśmy ślepcami, którzy widzą.

Ślepcami, którzy patrzą i nie widzą”



„Miasto ślepców” w żadnym razie nie jest mrożącą krew w żyłach, realistyczną wizją apokaliptycznej epidemii. To raczej fabularyzowane kazanie, w którym refleksja i symbolika pozbawiają ostrości wizję oślepłego świata.

Ślepe ciała

Powieść opowiada historię tajemniczej epidemii ślepoty. Władze, chcąc zapobiec rozprzestrzenianiu się choroby, zamykają zarażonych w opuszczonym szpitalu psychiatrycznym – pozbawionych jakiejkolwiek pomocy, niezdolnych do wykonywania najprostszych czynności i bezradnych wobec błahych, zdawałoby się, problemów. Obserwujemy losy garstki bohaterów pośród rosnącej liczbą niewidzących. W warunkach kwarantanny i całkowitej izolacji od świata, w ludziach zaczynają zwyciężać pierwotne instynkty, a bohaterom, oprócz choroby, przyjdzie stawić czoła także ludzkiej podłości, niesprawiedliwości, okrucieństwu i tyranii.

Jedyną nadzieją pozostaje „żona lekarza”, która z niezrozumiałych przyczyn nie traci wzroku, pozostając jedyną osobą zdolną widzieć pogrążony w chaosie świat. W szpitalu zostaje zamknięta na własne życzenie – udaje bowiem niewidomą, by być blisko męża, który utracił wzrok.

Ślepe dusze

Nie poznajemy jej imienia, tak jak nie poznajemy imienia żadnego z bohaterów ani nazwy tytułowego miasta. Bohaterowie identyfikowani są przez profesję, element wyglądu, istotny dla ich losów czyn; bezimienne miasto widzimy zaś z perspektywy poruszających się po omacku chorych. Ten zabieg nadaje opowieści wymiar uniwersalnej alegorii.

Sama ślepota, w swoim fizycznym wymiarze, jest w powieści Saramago zaledwie metaforą, dosłowną ilustracją duchowego zagubienia. Dopiero utrata najważniejszego ze zmysłów zdaje się otwierać bohaterom oczy na to co najważniejsze. Może to dlatego ślepi widzą tu nie ciemność, ale biel – tak, jakby nie byli ociemniali, ale raczej dostępowali oświecenia, olśnienia.

Wszystkowiedzący, acz nie do końca bezosobowy narrator, wraz z jedyną widzącą bohaterką powieści przydają posmaku bezkarnego podglądactwa – w zestawieniu z niedołęstwem i bezradnością bohaterów – mogącego przyprawić wręcz o zażenowanie. Charakterystyczne dla Saramago, nie wyróżnione w żaden sposób dialogi zlewają się z opisami scen i kwestiami narratora. Przez akapity, pełne długich zdań pozbawionych właściwej interpunkcji, brnie się po omacku – co potęguje uczucie zagubienia i zapewne zbliża do zrozumienia sytuacji, w jakiej znaleźli się zarażeni.

I ślepe zaułki

Choć temat wydaje się nadzwyczaj wdzięczny, powieści Saramago wiele ujmuje kaznodziejskie zacięcie. Trudno oprzeć się wrażeniu, że „Miasto ślepców” przemawiałoby do czytelnika stokroć silniej, gdyby autor starał się opowiedzieć wiarygodną historię i pozwolił przemówić samym wydarzeniom i bohaterom. Otrzymalibyśmy wówczas może niebanalną, mądrą przypowieść o człowieku. Tymczasem pretekstowa fabuła i dopowiadająca znaczenia i refleksje narracja czynią „Miasto…” czymś sztucznym, wziętym w cudzysłów, skleconą pod dyktando tezy przypowieścią – zamiast opowieści o ludziach z krwi i kości.

Powieść Saramago blado wypada w porównaniu z – na przykład – „Drogą” Cormaca McCarthy’ego, której siła wyrazu bierze się właśnie z samej opowiadanej historii, swobodnie interpretowanej przez umysł czytelnika, a nie z dosłownych interpretacji samego autora, niecierpliwie dopisanych na marginesie, jakby w akcie niedowierzania, że opowieść obroni się sama.

Wypada też ostrzec, że lektura książki po uprzednim zapoznaniu się z ekranizacją w reżyserii Fernando Meirellesa może stanowić przeżycie nieco nużące – film bardzo dokładnie oddaje fabułę powieści, a i nie gubi, zdaje się, jakichś głębszych sensów i ważkich przemyśleń. Kto widział „Miasto…” na dużym ekranie, może spokojnie uznać książkę za przeczytaną.


* * *

Przez niedostatki realizmu i psychologicznej wiarygodności „Miasto ślepców” może nieco rozczarować oczekujących wciągającej, poruszającej opowieści, a w warstwie filozoficznej nie przyjdzie czytelnikowi poczuć tego szczególnego dotknięcia prawdy o człowieku i świecie, którego doświadcza się w kontakcie z wielką literaturą. Mimo to „Miasto ślepców” jest jednak powieścią obok której nie sposób przejść obojętnie.


Autor: Krzysztof Pochmara


Dodano: 2009-05-26 22:42:52
Komentarze
-Jeszcze nie ma komentarzy-
Komentuj


Artykuły

Plaża skamielin


 Zimny odczyt

 Wywiad z Anthonym Ryanem

 Pasje mojej miłości

 Ekshumacja aniołka

Recenzje

Hoyle, Fred - "Czarna chmura"


 Simmons, Dan - "Modlitwy do rozbitych kamieni. Czas wszystek, światy wszystkie. Miłość i śmierć"

 Brzezińska, Anna - "Mgła"

 Kay, Guy Gavriel - "Dawno temu blask"

 Lindgren, Torgny - "Legendy"

 Miles, Terry - "Rabbits"

 McCammon, Robert - "Królowa Bedlam"

 Simmons, Dan - "Czarne Góry"

Fragmenty

 Mara, Sunya - "Burza"

 Mrozińska, Marta - "Jeleni sztylet"

 Brzezińska, Anna - "Mgła"

 Rothfuss, Patrick - "Wąska droga między pragnieniami"

 Clarke, Arthur C. & Lee, Gentry - "Ogród Ramy"

 Sablik, Tomasz - "Próba sił"

 Kagawa, Julie - "Żelazna córka"

 Pratchett, Terry - "Pociągnięcie pióra. Zaginione opowieści"

Projekt i realizacja:sismedia.eu       Reklama     © 2004-2024 nast.pl     RSS      RSS