NAST.pl
 
Komiks
  Facebook
Facebook
 
Forum

  RSS RSS

 Strona główna     Zapowiedzi     Recenzje     Imprezy     Konkursy     Wywiady     Patronaty     Archiwum newsów     Artykuły i relacje     Biblioteka     Fragmenty     Galerie     Opowiadania     Redakcja     Zaprzyjaźnione strony   

Zaloguj się tutaj! | Rejestruj

Patronat

Clarke, Arthur C. & Lee, Gentry - "Ogród Ramy"

Weeks, Brent - "Na krawędzi cienia" (wyd. 2024)

Ukazały się

Nayler, Ray - "Góra pod morzem" (czarna)


 Nayler, Ray - "Góra pod morzem" (niebieska)

 Kingfisher, T. - "Cierń"

 Howard, Robert E. - "Conan. Księga pierwsza"

 Maas, Sarah J. - "Dom płomienia i cienia"

 Lloyd Banwo, Ayanna - "Kiedy byłyśmy ptakami"

 Jadowska, Aneta - "Tajemnica domu Uklejów"

 Sablik, Tomasz - "Mój dom"

Linki

Smith, Tom Rob - "Ofiara 44"
Wydawnictwo: Prószyński i S-ka
Tytuł oryginału: Child 44
Tłumaczenie: Łukasz Praski
Data wydania: Kwiecień 2008
ISBN: 978-83-7469-736-1
Oprawa: twarda
Format: 142mm x 202mm
Liczba stron: 424
Cena: 42 zł



Smith, Tom Rob - "Ofiara 44"

W jaki sposób zachęcić czytelnika do nabycia nowej książki? Jednym ze skutecznych sposobów, zwłaszcza w wypadku kryminałów lub thrillerów, wydaje się być umieszczenie akcji powieści w starannie dobranych realiach historycznych. Mamy serie książek rozgrywających się w antycznym Rzymie, średniowiecznej Anglii czy międzywojennym Wrocławiu. Na ich tle wyróżnia się „Ofiara 44” autorstwa Toma Roba Smitha, której fabuła została osadzona w stalinowskiej Rosji.

Głównym bohaterem powieści jest Lew Demidow, młody funkcjonariusz Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego. Do zadań Demidowa należy przede wszystkim walka z wszelakimi przejawami niechęci czy wrogości do systemu komunistycznego; dlatego rozkaz przełożonego, aby zajął się sprawą zabójstwa małego chłopca, traktuje bardzo niechętnie. Co ciekawe jego głównym zadaniem nie jest bynajmniej odnalezienie sprawcy, ale wmówienie rodzinie dziecka oraz świadkom, że doszło jedynie do nieszczęśliwego wypadku. Wszak w ZSRR, kraju mlekiem i miodem płynącym, coś takiego jak morderstwo, nie istnieje. Kiedy jednak wychodzi na jaw, że zbrodnia popełniona w Moskwie nie była odosobnionym przypadkiem, Demidow postanawia na własną rękę rozwiązać zagadkę. Teraz będzie miał za przeciwnika nie tylko maniakalnego mordercę, ale również własnych przełożonych.

Czytając książkę, której akcja rozgrywa się w określonych realiach historycznych, największą uwagę zwracam na to, czy autorowi udało się oddać ducha epoki. I z tego zadania Smith wywiązał się bez zarzutów. Warto pochwalić autora, że odtwarzając realia życia w stalinowskiej Rosji, sięgnął do źródeł i oparł powieść na „Archipelagu Gułag” Aleksandra Sołżenicyna czy „Terrorze i rewolucji” Borysa Lewickiego. Dzięki temu nie mamy do czynienia z wyobrażeniami „człowieka z Zachodu” o komunizmie, lecz opartą przynajmniej częściowo na faktach książce. Smith dobrze oddaje ówczesną atmosferę ciągłego zagrożenia oraz nieufności, kiedy wystarczał donos albo chociaż cień podejrzenia, by z dnia na dzień stać się wrogiem państwa. W „Ofierze 44” strach i niepewność są dominantą działań większości postaci, wręcz jej pełnoprawnymi bohaterami. Z drugiej strony w kilku miejscach autor nieco przeszarżował i zamiast wartkiej fabuły – dostajemy mini wykład dotyczący funkcjonowania stalinowskiej Rosji. O ile dla czytelników z Europy Zachodniej mogą to być rzeczy szokujące (powszechne donosicielstwo, wyroki kapturowe, restrykcyjny system kar) to dla osób z byłych „demoludów”, które na własnej skórze odczuły „słuszność” systemu, nie są one niczym odkrywczym. Denerwują także licznie występujące w tekście wyróżniki (zdania pisane kursywą w osobnych linijkach), których autor używa do podkreślenia okrucieństwa i bezduszności systemu totalitarnego. Zabieg sprawia wrażenie „łopatologicznego”.

Nie można natomiast narzekać na tempo prowadzenia akcji – fabuła toczy się wartko, a autor od czasu do czasu zaskakuje czytelników. Przy czym pierwsza część książki pokazuje głównie samo funkcjonowanie państwa komunistycznego, a dopiero z czasem wątek zabójstw staje się wiodący. Rozczarowuje natomiast zakończenie, które w kontekście całej powieści wydaje się być niewiarygodne. Samo odkrycie prawdziwej tożsamości mordercy przypomina rozwiązanie rodem z „oper mydlanych”.

Mam również zastrzeżenia do głównego bohatera. Nie przekonało mnie jego nawrócenie z gorliwego funkcjonariusza MGB, mającego na sumieniu setki niewinnych ofiar, we wroga systemu. Jego metamorfoza przypomina tę z filmu „Życie na podsłuchu”. W obu przypadkach wystarcza kolejne rutynowe śledztwo, by osoba, która do tej pory nie kwestionowała żadnych rozkazów, nagle pragnęła odkupienia. Kuleje ponadto motywacja seryjnego mordercy, a raczej jej brak, bo kilka zdań dialogu, które otrzymuje od autora czytelnik, trudno uznać za wystarczające wyjaśnienie jego pobudek. Najciekawszą postacią w powieści wydaje się być żona Demidowa – Raisa, której motywacje i powody postępowania są najbardziej wiarygodne. W pewnym sensie przykład ich małżeństwa pokazuje prawdę o systemie totalitarnym. Lew poślubia ją z miłości, ale i by błyszczeć inteligentną żoną, ona – ze strachu przed konsekwencjami odmowy.

Nie wiem, jaki cel przyświecał Smithowi, gdy pisał „Ofiarę 44”. Czy bardziej chciał napisać bestseller, wyróżniający się doborem realiów, czy też pragnął pokazać nieludzkie oblicze systemu komunistycznego w formie, które przyciągnie czytelników. Jak by nie było, dostajemy do ręki intrygujący thriller o psychopatycznym mordercy i nieustępliwym policjancie, a równocześnie przypomnienie gorzkiej lekcji historii.


Ocena: 6/10
Autor: Adam "Tigana" Szymonowicz


Dodano: 2008-07-06 18:57:54
Komentarze
-Jeszcze nie ma komentarzy-
Komentuj


Artykuły

Plaża skamielin


 Zimny odczyt

 Wywiad z Anthonym Ryanem

 Pasje mojej miłości

 Ekshumacja aniołka

Recenzje

Hoyle, Fred - "Czarna chmura"


 Simmons, Dan - "Modlitwy do rozbitych kamieni. Czas wszystek, światy wszystkie. Miłość i śmierć"

 Brzezińska, Anna - "Mgła"

 Kay, Guy Gavriel - "Dawno temu blask"

 Lindgren, Torgny - "Legendy"

 Miles, Terry - "Rabbits"

 McCammon, Robert - "Królowa Bedlam"

 Simmons, Dan - "Czarne Góry"

Fragmenty

 Mara, Sunya - "Burza"

 Mrozińska, Marta - "Jeleni sztylet"

 Brzezińska, Anna - "Mgła"

 Rothfuss, Patrick - "Wąska droga między pragnieniami"

 Clarke, Arthur C. & Lee, Gentry - "Ogród Ramy"

 Sablik, Tomasz - "Próba sił"

 Kagawa, Julie - "Żelazna córka"

 Pratchett, Terry - "Pociągnięcie pióra. Zaginione opowieści"

Projekt i realizacja:sismedia.eu       Reklama     © 2004-2024 nast.pl     RSS      RSS