I treść, i forma tej powieści rozczarowują. Jeśli miał to być thriller, czyli – ni mniej, ni więcej – dreszczowiec, nie udał się zupełnie, bo nie budzi dreszczyku emocji. Jeśli miał to być kryminał – trzeba było darować sobie zapoznawanie czytelnika ze zbrodniarzem już na piętnastej stronie.

Opowieść to specyficzna. Lekarz sądowy Kay Scarpetta powraca do Richmond, by pomóc w śledztwie w sprawie śmierci czternastoletniej Gilly Pulsson. Mordercę znamy od pierwszych stron, a głównym przeciwnikiem dzielnej pani doktor nie jest on, ale raczej biurokratyczny bałagan tudzież koroner stanowy doktor Marcus, zakompleksiony i nieudolny następca Scarpetty.

Od pierwszych stron rzuca się także w oczy specyfika języka, jakim posługuje się Patricia Cornwell. Cała powieść napisana jest w czasie teraźniejszym. Kay Scarpetta nie „rzekła”, nie „przeszła” i nie „rzuciła okiem”; ona „rzecze”, „przechodzi”, a okiem „rzuca”. Choć ta zmiana wydaje się błaha – ma niebagatelne znaczenie dla sposobu lektury. W języku polskim czas teraźniejszy jest formą do zadań specjalnych. Nie używa się go w kilkusetstronicowej narracji z tego samego powodu, dla którego nikt nie żywi się na co dzień tortem. Zastosowanie tak specyficznego narzędzia na tak wielką skalę to więcej niż potknięcie – to zbrodnia na czytelniku. „Ślad” czyta się powoli i mozolnie, a nienaturalność prowadzonej w czasie teraźniejszym narracji sprawia, że lektura przypomina ciągłe balansowanie na krześle z trzema nogami – fabuła może porwać, coś może odciągnąć nasze myśli, ale tak naprawdę kwestia utrzymania równowagi ciągle zaprząta umysł i irytująco uwiera. Być może to skaza mojej wyobraźni, ale styl Cornwell zdał mi się do tego stopnia nienaturalny, że do samego końca powieści obrazy nie pozbyły się nierzeczywistego rysu, a sceny wydawały mi się rozgrywać w zwolnionym tempie.

Tempa nie przyspiesza masa pobocznych wątków i postaci. Chwilami sprawa morderstwa tonie w powodzi kompetencyjnych konfliktów, psychologicznych problemów, osobistych uwikłań i zadawnionych urazów. Ten, kto chciałby szybko dorwać mordercę Gilly, będzie musiał pogodzić się z tym, że ta sprawa nie jest tu priorytetem. Wszak doktor Scarpetta musi przeboleć zmiany, jakie zaszły w instytucji od czasu jej odejścia, a doktor Marcus musi swej poprzedniczce udowodnić, kto tu rządzi. A jest cała masa postaci, które wraz ze swoimi wątkami mogłyby zniknąć – i niewiele by to zmieniło.

Być może będą tacy, dla których psychologiczna wielowymiarowość prowadzonej sprawy przyda jej autentyzmu i odróżni od żwawych fabuł z pistoletem w garści. Problem w tym, że czytelnik, sięgający po powieść o zbrodni, spodziewa się nieco więcej życia niż w skrzyżowaniu podręcznika anatomopatologii z latynoską telenowelą. Jeśli ktoś lubi detale pracy policji i służb związanych z szeroko rozumianą kryminalistyką – znajdzie u Cornwell coś ciekawego. Jeśli ktoś lubi spędzać czas wolny w prosektorium – może również znaleźć coś dla siebie. Część opisów laboratoryjnych badań robi wrażenie napisanych przez doskonale przygotowaną specjalistkę. Problem w tym, że te laboratoryjne smaczki nie budzą za grosz emocji, wpleciono je w fabułę bez przekonania i dramaturgii, przez co czyta się je jak fabularyzowany podręcznik kryminalistyki.

Morderca, którego godność – Edgar Allan Pongue – dorównuje pretensjonalnością nazwisku ścigającej go doktor Scarpetty, nie zrobił nic, by dodać fabule rumieńców. Jak już wspomniałem, nie kryje się zbytnio przed oczyma czytelnika. Jest klinicznym przykładem psychopaty. W scenach, w których go oglądamy, snuje się zwykle bez sensu i mało komu wyrządza krzywdę. Do samego końca niczym nie zaskakuje. Gdyby wszyscy psychopaci byli tak banalni, kryminał i thriller czytano by z równą chęcią, co poezję współczesną.

Trudno orzec, co najbardziej waży na toporności stylu i samej opowieści. Długie, nie zawsze poprawne, a może nie dość zręcznie przetłumaczone zdania? Brak jakiejkolwiek tajemnicy, dla której warto brnąć przez kolejne rozdziały? Uparcie stosowana narracja w czasie teraźniejszym? Psychologicznie pogmatwana historia, w której sprawę morderstwa rozgryźć łatwiej niż poboczne perypetie bohaterów? Jedno jest pewne – nudzić czytelnika to w tym gatunku błąd niewybaczalny.