Martwy statek miał w sobie jakieś obsceniczne piękno.

Skade obleciała go po spiralnej pseudoorbicie. Silniki korwety szybko bębniły serią impulsów korekcyjnych. Za statkiem wirowały gwiazdy; słońce układu ulegało zaćmieniu i odsłaniało się przy każdej pętli spirali. Skade odrobinę za długo przyglądała się słońcu i teraz poczuła w krtani złowieszczy ucisk – nadciągała choroba lokomocyjna.

Skade było to zupełnie niepotrzebne.

Zirytowana, zwizualizowała swój mózg w całej przezroczystej, trójwymiarowej złożoności. Jakby obierając owoc, zdejmowała warstwy nowej kory i kory, odrzucała nieinteresujące ją akurat teraz części własnego mózgu. Srebrzysta wiązka implantowanej sieci – geometrycznie identyczna z organiczną siecią synaptyczną Skade – migotała aktywnością neuronową, gdy pakiety informacji biegły z prędkością kilometra na sekundę, dziesięć razy większą od pełzania biologicznych sygnałów. W istocie Skade nie widziała ruchu sygnałów – to by wymagało przyśpieszonej percepcji, co z kolei wymusiłoby jeszcze szybszą komunikację między neuronami – ale mimo to obraz pokazywał, które fragmenty zmodyfikowanego mózgu wykazują największą aktywność.

Skade powiększyła obraz pewnej szczególnej części mózgu zwanej poletkiem ostatnim, pradawnej plątaniny obwodów neuronalnych, odpowiedzialnych za rozwiązywanie konfliktów między widzeniem a równowagą. Ucho wewnętrzne czuło stały nacisk przyśpieszenia korwety, ale oczy postrzegały cyklicznie zmieniający się widok wirującego za statkiem tła. Starodawna część mózgu potrafiła pogodzić tę sprzeczność tylko w taki sposób, że uznawała doznania za przejaw halucynacji. Wysłała więc sygnał do innej części mózgu, wyspecjalizowanej w toku ewolucji w ochronie ciała przed przyswajaniem substancji trujących. Skade wiedziała, że nie ma sensu winić mózgu za mdłości. Skojarzenie halucynacje-trucizna doskonale służyło przez miliony lat, pozwalając ludziom bezpiecznie eksperymentować z pożywieniem i rozszerzać dietę. Teraz jednak, w tym zimnym, niebezpiecznym rejonie innego układu słonecznego, zupełnie się nie sprawdzało. Pomyślała, że warto usunąć ten mechanizm, sprytnie przetransformować geometrię połączeń. Znacznie łatwiej to powiedzieć, niż zrobić. Mózg był holograficzny i zawiły jak beznadziejnie pogmatwany program komputerowy. Skade wiedziała, że wyłączając jedną część mózgu, odpowiedzialną za mdłości, wpływa na funkcjonowanie innych jego obszarów, korzystających z tych samych połączeń neuronowych. Nie przejmowała się jednak - już z tysiąc razy przedtem robiła podobne rzeczy i jej percepcja rzadko doznawała poważniejszych skutków ubocznych.

Jest. Obszar-winowajca zapulsował na różowo i wypadł z sieci. Mdłości ustąpiły. Skade poczuła się znacznie lepiej.

Pozostała w niej złość na samą siebie, na własną beztroskę. Gdy działała w terenie, robiąc częste wypady na terytorium wroga, nie pozwoliłaby sobie na czekanie do ostatniej chwili z tak drobną korektą neuronalną. Stawała się niedbała, a to niewybaczalne, zwłaszcza teraz, gdy statek wrócił, co dla Matczynego Gniazda mogło się okazać nawet ważniejsze od ostatnich kampanii wojennych.

Poczuła się żwawiej. Znów była dawną Skade. Po prostu potrzebowała czasem odkurzenia i wyostrzenia.

[Skade, bądź ostrożna. Temu statkowi przydarzyło się coś bardzo dziwnego.]

Głos, który słyszała, był głosem kobiecym, cichym, zamkniętym tylko w jej czaszce. Odpowiedziała subwokalnie:

Wiem.

[Zidentyfikowałaś go? Wiesz, który to z tamtych dwóch?]

Galiany.

Skade obleciała go całkowicie i teraz miała w okolicach wzrokowych kory mózgowej trójwymiarowy obraz statku, otoczony ejdetycznymi objaśnieniami, przesuwającymi się gdy z kadłuba statku wyciągano coraz więcej informacji.

[Galiany? Tej Galiany? Jesteś tego pewna?]

Tak. Istniały drobne różnice konstrukcyjne między tymi trzema, które razem wyleciały. Cechy, które rozpoznajemy, świadczą, że to jej statek.

Obecność, jak się to czasami zdarzało, potrzebowała chwilę na udzielenie odpowiedzi.

[My też doszliśmy do takiego wniosku. Ale nie sądzisz, że najwyraźniej coś przydarzyło się temu statkowi od czasu, gdy opuścił Matczyne Gniazdo?]

Moim zdaniem przydarzyło mu się wiele.

[Zacznijmy od przodu i cofajmy się do tyłu. Jest tu ślad uszkodzenia, poważnego uszkodzenia. Rozdarcia i rozcięcia, wydaje się, że całe fragmenty kadłuba usunięto i wyrzucono, jak chorą tkankę. Może to zaraza, nie sądzisz?]

Skade potrząsnęła głową. Pamiętała swoją ostatnią podróż do Chasm City.

Widziałam z bliska skutki parchowej zarazy. To wygląda inaczej.

[Zgoda. To coś innego. Mimo to należy podjąć środki ostrożności, wdrożyć kwarantannę jak przy zarazie. Może mamy do czynienia z czynnikiem zakaźnym. Możesz skupić swoją uwagę na rufie statku?]

Głos nie przypominał innych głosów, jakie słyszała u Hybrydowców; brzmiał teraz zdecydowanie, pouczał, jakby znał już odpowiedź na zadawane pytania.

[Skade, co to są, według ciebie, te regularne struktury zanurzone w kadłubie?]

Tu i tam widziała rozmieszczone przypadkowo skupiska czarnych sześcianów różnych rozmiarów i o różnej orientacji. Sprawiały wrażenie wciśniętych w kadłub jak w świeżą glinę, ich ściany były częściowo ukryte pod zewnętrzną warstwą kadłuba. Emanowały z nich mniejsze sześciany po elegancko wygiętych fraktalowych trajektoriach.

Według mnie gdzieś usiłowali je wyciąć i zabrać, ale nie zdążyli usunąć wszystkich.

[Rozumiemy. Nie wiemy, kim są, ale trzeba ich traktować z największą ostrożnością, choć może teraz są nieaktywni. Może Galiana zdołała powstrzymać ich rozprzestrzenianie. Jej statek dotarł aż tutaj, choć może wracał na autopilocie. Jesteś pewna, Skade, że na pokładzie nie ma nikogo żywego?]

Nie jestem pewna. Dopiero gdy otworzymy statek, będę wiedziała. Ale nie wygląda mi to obiecująco. W środku nie wykrywam żadnego ruchu, żadnych wyraźnie ciepłych miejsc. Kadłub jest za zimny, by działały jakiekolwiek procesy podtrzymywania życia, chyba że napędzają je silniki krioarytmetyczne.

Skade milczała przez chwilę, uruchomiła w głowie, jako procesy w tle, kilka dodatkowych symulacji.

[Skade...?]

Być może jest tu kilku ocalałych, ale większość załogi to najwyżej zamrożone trupy. W najlepszym wypadku może uda się wysondować kilka pamięci.

[Skade, nas w istocie interesuje tylko jeden trup.]

Nawet nie wiem, czy Galiana jest na statku. Ale nawet gdyby była i gdybyśmy zrobili wszystko, by przywrócić ją do życia... to może nam się nie powieść.

[Rozumiemy. Czasy są przecież trudne. Sukces byłby wspaniały, ale porażka będzie czymś o wiele gorszym, niż zaniechanie wszelkich prób - przynajmniej w oczach Matczynego Gniazda.]

Czy to przemyślana opinia Rady Nocnej?

[Wszystkie nasze opinie są przemyślane. Jawnej porażki nie można tolerować. Ale musimy zrobić wszystko, co w naszej mocy. Jeśli Galiana jest na pokładzie, zrobimy wszystko, by ją nam przywrócić. Ale należy to wykonać w całkowitej tajemnicy.]

Dokładnie jak całkowitej?

[Przed resztą Matczynego Gniazda nie da się ukryć wiadomości o powrocie statku. Możemy im jednak zaoszczędzić bólu nadziei. Zostanie podana informacja, że Galiana jest martwa, bez szansy na ożywienie. Niech ból naszych rodaków rozbłyśnie jasno i na krótko, jak supernowa. Skłoni ich to do jeszcze większego wysiłku w walce z wrogiem. Tymczasem będziemy nad nią pracować pilnie i z miłością. Jeśli przywrócimy ją do życia, zostanie to uznane za cud. Wybacz nam, że tu i ówdzie nagniemy prawdę.]

Skade powstrzymała wybuch śmiechu.

Naginanie prawdy? Dla mnie to brzmi jak jawne kłamstwo. A jak zamierzasz zagwarantować, że Clavain podtrzyma waszą wersję?

[Dlaczego uważasz, Skade, że z Clavainem będą problemy?]

Odpowiedziała pytaniem na pytanie:

Chyba nie zamierzasz ukryć faktów również przed nim?

[To wojna, Skade. Istnieje prastare powiedzenie o wojnie i ofiarach, ale nie będziemy cię tym teraz zaprzątać. Jesteśmy jednak pewni, że rozumiesz, o co chodzi. Clavain to nasz największy atut taktyczny. Ma sposób myślenia niepodobny do reszty Hybrydowców i dlatego stale mamy przewagę nad wrogami. Pogrąży się w bólu jak inni, lecz na krótko. Będzie to wielka rozpacz. Ale szybko wróci do siebie, akurat gdy będzie nam najbardziej potrzebny. Przyznasz, że to lepiej niż skazywać go na długą nadzieję, po której – co prawdopodobne – doznałby destrukcyjnego rozczarowania.]

Głos zmienił się, przypuszczalnie wyczuwając, że powinien zabrzmieć jeszcze bardziej przekonująco.

[Clavain to człowiek bardziej od nas emocjonalny. Był stary, gdy do nas przyszedł, w sensie neurologicznym starszy od wszystkich rekrutów, jakich kiedykolwiek przyjęliśmy. Jego umysł nadal grzęźnie w starych sposobach myślenia. Zawsze powinniśmy o tym pamiętać. Clavain jest delikatny i wymaga naszej troski, jak cieplarniany kwiat.]

Ale kłamać mu na temat Galiany...

[Może nigdy do tego nie dojdzie. Wyprzedzamy fakty. Najpierw musimy zbadać statek – przecież Galiany może tam w ogóle nie być.]

Skade przyznała rację.

Tak byłoby chyba najlepiej? Wtedy wiedzielibyśmy, że pozostała gdzieś tam, w kosmosie.

[Tak, ale wówczas musielibyśmy poruszyć drobną kwestię, co się stało z trzecim statkiem.]

Po dziewięćdziesięciu pięciu latach od wybuchu parchowej zarazy Hybrydowcy wiele wiedzieli na temat postępowania z skażeniami. Należeli do jednego z ostatnich odłamów ludzkości, jakiemu udało się zachować cenną technikę sprzed zarazy, więc bardzo poważnie traktowali kwarantannę. W okresie pokoju najbezpieczniej i najłatwiej byłoby zbadać statek na miejscu, tam gdzie dryfował w kosmosie na skraju układu. Istniało jednak zbyt duże ryzyko, że zauważą to Demarchiści, więc inspekcję należało przeprowadzić po kryjomu. Doskonale się do tego nadawało Matczyne Gniazdo – było odpowiednio wyposażone do przyjmowania skażonych statków.

Przedtem jednak należało zachować ostrożność, wymagającą sporej pracy w otwartym kosmosie. Najpierw serwitory usunęły silniki, odcinając laserem dźwigary, mocujące je po obu stronach zwężającego się stożkowato kadłuba światłowca. Źle pracujący silnik mógł zniszczyć Matczyne Gniazdo; nie można było do tego dopuścić, więc dopóki nie zostanie wyjaśniona przyczyna katastrofy statku, Skade nie chciała ryzykować. Równocześnie Skade kazała rakietom-ciągnikom przyholować kawał czarnego, niesublimowanego lodu kometarnego, potem serwitory obłożyły nim kadłub warstwą metrowej grubości. Szybko się z tym uporały, a przy tym ani przez chwilę nie dotknęły bezpośrednio kadłuba. Początkowo statek był ciemny – teraz stał się niesamowicie czarny.

Skade wystrzeliła w lód zaczepy, w wielu miejscach kadłuba zakotwiczając rakiety-ciągniki. Ponieważ podczas holowania statku lód miał wytrzymać wszystkie naprężenia, Skade musiała przyczepić tysiąc ciągników, by nie dopuścić do przedziurawienia lodowej warstwy. Gdy wszystkie rakiety zostały odpalone, powstał zachwycający widok – tysiąc zimnoniebieskich płomyków wystrzeliło z czarnego, skręconego w spiralę rdzenia dryfującego statku. Skade utrzymywała niewielkie przyśpieszenia, bardzo dokładnie wyliczone: potrzebna była tylko jedna wspólna korekta przed końcowym przybyciem do Matczynego Gniazda. Odpalenie silników korekcyjnych zsynchronizowała ze ślepymi plamkami pokrycia sensorycznego Demarchistów. Demarchiści w ogóle nie podejrzewali, że Hybrydowcy wiedzą o tych ślepych plamkach.

W Matczynem Gnieździe kadłub został odholowany do szerokiego na pięć kilometrów doku wyłożonego warstwą ceramiczną. Przygotowany specjalnie na przyjęcie statków opanowanych zarazą, dok mógł akurat pomieścić światłowiec z usuniętymi silnikami. Ceramiczne ściany miały trzydzieści metrów grubości, a wszystkie urządzenia w doku uodporniono przed zarazą. Gdy statek znalazł się wewnątrz, dok szczelnie zamknięto wraz z wyselekcjonowanym przez Skade zespołem inspekcyjnym. Dok miał skromne możliwości przesyłania danych do pozostałej części Gniazda, więc zespół przyuczono do działania w izolacji od miliona Hybrydowców w Gnieździe. Te wymagania sprzyjały selekcji operatorów, którzy nie zawsze byli najbardziej stabilni, ale Skade nie mogła narzekać. Należała do najrzadszego rodzaju Hybrydowców, potrafiących działać w zupełnej samotności w głębi terytorium nieprzyjaciela.

Statek zabezpieczono, komorę wypełniono argonem pod ciśnieniem dwóch atmosfer. Delikatną ablacją usunięto prawie cały lód, zostawiając tylko cienką warstwę, którą stapiano przez sześć dni. Sensory unosiły się nad kadłubem jak stado mew, węsząc, czy w argonie nie ma obcej materii, ale poza wiórami materiału kadłuba nic szczególnego nie odkryły.

Skade nie spieszyła się. Działała z największą ostrożnością, nie dotykała statku, chyba że było to absolutnie niezbędne. Wzdłuż statku wirowały pierścienne grawitometry obrazujące, badając jego wewnętrzną strukturę, ukazywały rozmyty widok wnętrza. Skade widziała to, co już znała ze szkiców konstrukcyjnych statku. Dostrzegła jednak również dziwne rzeczy, których nie powinno tam być: wydłużone czarne kształty wkręcające się i rozdwajające w środku statku. Przypominało to tory kul na zdjęciach z sekcji zwłok lub wzorce cząsteczek subatomowych, przechodących przez komorę mgłową. W miejscu, gdzie czarne kształty docierały do zewnętrznej powłoki, Skade zawsze odkrywała na wpół zakopane sześciany.

Na statku zostało jednak sporo miejsc, gdzie ludzie mogli przeżyć, choć wszystko wskazywało na to, że żywych tam nie ma. Radar neutrinowy i skanowanie promieniami gamma ujawniły więcej elementów konstrukcyjnych, jednak Skade nadal nie widziała istotnych szczegłów. Niechętnie przeszła do następnego etapu badań – kontaktu fizycznego. Przyczepiła kilkadziesiąt młotów udarowych w różnych miejscach kadłuba oraz przylepiła setki mikrofonów. Gdy młoty waliły w kadłub, Skade słyszała w swoim skafandrze dudnienie przenoszone przez argon. Brzmiało to tak, jakby w odległej kuźni trudziła się armia kowali. Fale akustyczne mknęły przez statek, a mikrofony nadsłuchiwały echa metalu. Jeden ze starszych programów neuronalnych Skade wyławiał informację, zawartą w opóźnieniach echa i układał tomograficzny profil gęstości obiektu.

Skade zobaczyła to w widmowych szaro-zielonych barwach. Obraz nie dostarczył danych sprzecznych z tym, co Skade już wcześniej wiedziała, choć dał jej dokładniejszy wgląd w pewne obszary. By dowiedzieć się więcej, musiała wejść do środka, a to nie było łatwe. Wszystkie śluzy zostały od wewnątrz zamknięte plombami ze stopionego metalu. Skade nerwowo i systematycznie przecinała uszczelnienia laserem i hiperdiamentowymi wiertłami, czując strach i rozpacz załogi. Otworzyła pierwszą śluzę i posłała na zwiady oddział zabezpieczonych serwitorów – krabów o ceramiczych pancerzach, wyposażonych akurat w tyle inteligencji, by wykonać swe zadanie. Przesłały widoki wnętrza do czaszki Skade.

Widoki przerażające.

Załoga była zmasakrowana. Niektórzy zostali rozerwani na strzępy, zgnieceni, pozbawieni kończyn, sprasowani, pocięci na kawałki. Inni spaleni, uduszeni, zamrożeni. Rzeź musiała trwać dość długo. Obserwując pobojowisko, Skade odtwarzała sobie przebieg wydarzeń: stoczono serię bitew i broniono redut w różnych miejscach statku, gdzie załoga wznosiła naprędce barykady przeciw agresorom. Sam statek rozpaczliwie próbował ochronić swój ludzki ładunek, przebudowując wnętrze tak, by powstrzymać wroga. Pewne obszary zalał płynem chłodzącym lub wypełnił powietrzem pod dużym ciśnieniem i tam Skade dostrzegła zwłoki dziwnych, niezgrabnych maszyn – konglomeratów tysiąca czarnych geometrycznych kształtów.

Bez trudu sformułowała hipotezę.