Po zbiór opowiadań Chianga sięgałem z niemałym zainteresowaniem - choć zwykle nie polegam tym, ile i jakich dany pisarz zdobył nagród, tym razem ciekawiło mnie co w prozie Chianga jest takiego, że jest tak bardzo powszechnie zachwalana. Czy jego utwory są rzeczywiście tak dobre i godne uwagi, a zdobyte nagrody zasłużone? Odpowiedzieć można z całą pewnością: tak.

Na zbiór opowiadań "Historia twojego życia" składa się osiem utworów. Choć autor porusza się w nich po najróżniejszych dziedzinach, to zawsze są one ciekawe. "Wieża Babilonu" nawiązuje do biblijnego opisu wieży Babel i opisuje budowę wieży do nieba i to, jak może się ona zakończyć. "Zrozum" przedstawia nam przełom w medycynie: wynalezienie hormonu K, który regeneruje obumarłe komórki nerwowe. Znaczących skutków ubocznych nie zaobserwowano, jednak leczony hormonem Leon Greco obserwuje u siebie znaczący i stały wzrost inteligencji, w pewnym momencie przechodzący granice normy. W "Dzieleniu przez zero" młoda matematyczka opracuje system formalny, który pozwala kwestionować wszystkie dotychczasowe zasady matematyki. "Historia twojego życia" to opowieść o spotkaniu ludzkości z istotami pozaziemskimi i mozolnym próbowaniu opanowania ich języka przez naukowców - choć nie tylko o tym. W "Siedemdziesięciu dwóch literach" obserwujemy badania dziewiętnastowiecznych naukowców nad rozmnażaniem gatunku ludzkiego, a wszystko w realiach, w których, zgodnie z zasadami kabalistycznymi, litery boskie mają rzeczywistą ogromną moc. "Piekło to nieobecność Boga" przedstawia nam rzeczywistość, w której objawienia anielskie są codziennością. W "Co ma cieszyć oczy" przeczytamy o tym, z jakimi reakcjami spotka się rozpowszechnienie operacji, która deaktywuje u ludzi możliwość oceniania innych wedle wyglądu. Krótka "Ewolucja nauki ludzkiej" mówi o możliwościach ludzkiej nauki i o tym, do czego może ona doprowadzić.

Jest to przede wszystkim lektura charakterystyczna, która nie spodoba się każdemu. Dziś science fiction większości czytelników kojarzy się z efektownym, całkiem egzotycznym dla nas światem, a osią fabuły musi być mknąca akcja. U Chianga więcej samego "science", niż "fiction" - większa część opowiadań dzieje się tu i teraz, w współczesnej nam rzeczywistości, w której zachodzą różnorakie zmiany. Chiang bardziej niż nad realiami skupia się nad poruszanym przez siebie zagadnieniem, a zwykle czyni to z dużą umiejętnością i nieustanie wykazuje się dużą wiedzą - autor zwyczajnie wie o czym pisze, co pozwala mu dogłębnie opisywać poruszane zagadnienia. Czytelnik nie znajdzie tu dynamicznej akcji, fajerwerkowych opisów i szybkiej rozrywki. Jednak co ważniejsze, wraz z Chiangiem zastanawia się nad poruszanymi przez niego problemami: czy powinno się deaktywować ludziom zmysł odpowiedziany za ocenianie urody ludzi? Pomoże to w kontaktach międzyludzkich, czy to przesadna cenzura? Czy da się zmusić siebie samego do miłości do Boga, nawet w rzeczywistości codziennych objawień, gdzie wiemy, że chrześcijańskie dogmaty wiary są pewne? Autor oferuje nam świetne, mimo że proste, pomysły, sporo rozmyślań i znakomity styl. Tak - o stylu nie wolno zapomnieć: język, jakim posługuje się Chiang jest naprawdę dobry. Wszystkie te czynniki sprawiają, że opowiadania Chianga są niezwykłe - to znakomicie napisane teksty oparte na pomysłach niby ogranych i wyczerpanych, jednak w takim wykonaniu dalej interesujące i, co nie częste, zmuszające do myślenia.

Czy polecam "Historię twojego życia"? Oczywiście, choć nie wszystkim - opowiadania te zdecydowanie nie należą do lekkich; a podczas ich lektury trzeba włączyć szare komórki. Dla niektórych pewnie to będzie za dużo dobrego, ale i tak dobrze w przerwie pomiędzy lżejszą fantastyką przeczytać utwory Chianga - pozwoli to zobaczyć science fiction z trochę innej strony, niż ta, którą obecnie w największym stopniu jest nam serwowana. Mi te teksty zapadły w pamięć. Szkoda tylko, że omawiany zbiór obejmuje wszystkie do tej pory opublikowane teksty tego autora...